De functie van de darmwand

De darmwand moet bepaalde stoffen doorlaten (bv. voedingsstoffen) en andere tegenhouden (bv. bacteriële toxinen). De doorlaatbaarheid of de permeabiliteit van de darmwand is een dynamisch proces dat gereguleerd wordt door een samenspel van verschillende factoren:

• de samenstelling van de darmflora, de micro-organismen in de darm (het microbioom, bacteriën, virussen, schimmels en parasieten)
• epitheelcellen, de integriteit van de binnenbekleding (epitheellaag) van de darmwand (epitheelcellen vormen de eigenlijke barrière)
• gezond darmslijmvlies (beschermt de epitheellaag)
• immuuncellen, immunoglobulinen (sIgA)
• ontstekingsbevorderende en ontstekingsremmende signaalstoffen, groeifactoren
• voedingsstoffen en afbraakproducten van voedingsstoffen

Een verhoogd doorlaatbare darm

Een van de belangrijkste oorzaken van een verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand is een verstoorde darmflora. Mensen die een verstoorde darmflora hebben, hebben heel vaak ook een verhoogd doorlaatbare darm.

Bij een verstoorde darmflora worden er meer toxische afbraakproducten en immuun- en ontstekingsfactoren aangemaakt die het darmslijmvlies kunnen beschadigen. De darmwand wordt meer doorlaatbaar voor moleculen die normaal in de darmen blijven en via de stoelgang verwijderd worden. Dat kunnen onverteerde eiwitten zijn, bacteriën of stoffen die door bacteriën aangemaakt worden. Wanneer deze in het bloed terechtkomen, kunnen ze een immuun- en ontstekingsreactie in het lichaam veroorzaken. Een verhoogd doorlaatbare darm is gelinkt aan uiteenlopende klachten en ziektebeelden, niet alleen aan darmziekten, maar ook aan immuunziekten, auto-immuunziekten, neurodegeneratieve ziekten en psychiatrische aandoeningen.

De rol van voeding voor de darm barrière

De samenstelling van de darmflora wordt vooral beïnvloed door het voedingspatroon. Wat je eet bepaalt ook welke stoffen aangemaakt worden door de in de darm aanwezige bacteriën: stoffen die de darmwand beschadigen of juist beschermen. De juiste voeding én een goede vertering daarvan is het allerbelangrijkste voor het herstellen van de darmflora en de darmwand. En daar gaat het nogal eens mis. Chronische stress, een tekort aan voedingsstoffen of het gebruik van medicijnen zorgen dat het eten minder goed verteerd wordt. Naast het aanpassen van wát je eet, kijk ik ook altijd naar hoe de vertering gaat.

Een gebrek aan het aminozuur glutamine is ook een belangrijke oorzaak van een verhoogd doorlaatbare darm. Andere stoffen die nodig zijn voor het gezond houden van de darmwand zijn zink, vitamine A, vitamine D, zwavelhoudende stoffen en polyfenolen. Glutamine is een bron van energie voor de darmen, is een bouwsteen voor de zich snel delende darmcellen en is nodig voor de aanmaak van sIgA dat de darmen beschermt tegen ziekteverwekkende micro-organismen. Glutamine herstelt een beschadigde darmwand, voorkomt schade aan het darmslijmvlies door toxische en irriterende stoffen en versterkt de darmbarrière tegen vreemde indringers. Glutamine kan uitgeput worden door onder andere chronische stress en extreem sporten.

De juiste voeding is de prebiotica voor de darm. Met probiotica kan een verstoorde darmflora en darmwand verder hersteld worden. Soms is het nodig om langere tijd een aantal producten waarop het immuunsysteem reageert, te vermijden. Ik zie vaak dat mijn cliënten klachten krijgen van tarwe, spelt, zuivelproducten en ei. Door middel van onderzoek is dit in kaart te brengen, evenals hoe het gesteld is met de darmflora en de darmwand. Samen gaan we werken aan het aanpakken van de oorzaken, en stap voor stap het verbeteren van de darmen en daarmee de uiteenlopende klachten waar cliënten voor bij mij in de praktijk komen.